کاوش موضوع تقطیر
صفحه اصلی
تقطیر
تَقطیر یا واچکانش (به انگلیسی: Distillation) یکی از مهمترین و متداولترین روشهای جداسازی است و اساس آن بر توزیع اجزا بین دو فاز مایع و گاز بنیان گذاشته شدهاست. تقطیر یکی از متداولترین راههای جداسازی مواد از یکدیگر به علت تفاوت نقطه جوش است.
تقطیر یک فرایند فیزیکی برای جداسازی اجسام با دمای جوش متفاوت است. برای پی بردن به این که فرایند تقطیر چگونه انجام میگیرد به رفتار محلولها هنگام جوشیدن و متراکم شدن میتوان توجه کرد. محلولهایی با نسبتهای متفاوت از دو ماده را در دمای جوش با بخار خود به تعادل درمیآیند. سپس ترکیب فاز مایع و فاز بخار اندازهگیری و نمودار تغییر درصد مولی هر یک از فاز مایع و فاز بخار را در دماهای مختلف میتوان رسم کرد. مختصات y هر نقطه بر روی منحنی نمایانگر دمای جوش محلولی است که ترکیب درصدآن با مختصات x دراین نقطه داده میشود.
در آزمایشگاه برای جداسازی مایعات فرار، اغلب از دستگاه تقطیر جزء به جزء استفاده میشود. یک ستون تقطیر یا جداسازی شامل یک استوانه عمودی حاوی دستهای از بشقابکها، یا حلقههای فولادی زنگنزن، گلولههای شیشهای یا تکههای سرامیک میباشد؛ که این مواد دارای سطح ویژه گستردهای بوده و تماس خوبی را بین مایع - بخار در طول واحد تقطیر ممکن میسازند. در بالای ستون یک مبرد و در پایین آن یک واحد تبخیر کننده به نام بازجوشان (reboiler) قرار دارد. بالای ستون چون از منبع گرمایش دورتر است سردتر از پایین ستون میباشد و ترکیب درصد مایع و بخار در حال تعادل در بالای ستون با ترکیب درصد مایع و بخار در حال تعادل در پایین ستون میباشد؛ بنابراین در بالای ستون درصد مادهای که دمای جوش کمتری دارد بیشتراست. در صنعت برای تقطیر در مقیاس تجارتی و جداسازی مخلوط چند ماده از برج تقطیر جزء به جزء مانند آنچه که دراینجا ملاحظه مینمایید استفاده میشود. در هر طبقه از برج از بشقابی حبابی مانند () به کار رفتهاست. با اجرای مراحل گوناگون تقطیر نفت خام به فراوردههای سودمندی تفکیک میشود؛ و بر مبنای دمای جوش خود از ترازهای مختلف برج خارج میشود.... بیشتر در ویکی پدیا